İsveç’in Kiruna Madeninde neler oluyor? Aslında buranın tüm jeopolitik dengeleri değiştirecek potansiyele sahip olması nedeniyle Avrupa açısından büyük önem taşıdığını söyleyebiliriz.
İsveç’teki Kiruna madeni dünyanın en büyük yer altı madeni olarak kabul ediliyor.
Ancak madenin, bu yılın başında keşfedilmesinin ardından Avrupa’nın en önemli madeni olması bekleniyor. Neden?
Kiruna madeninde Per Geijer adında yeni bir nadir toprak yatağı keşfedildi.
Yatak 1,3 milyon ton nadir toprak elementi içeriyor ve mevcut yer altı tesislerinden sadece 2 km uzaklıkta bulunuyor. Bulgular, Avrupa’nın Çin’e bağımlılığını azaltma ve Avrupa Birliği’nin yeşil dönüşümünü güçlendirme potansiyeline sahip.
Nadir toprak elementleri günümüzün ileri teknolojisi için gereklidir. Yarı iletkenler, yüksek performanslı mıknatıslar ve alaşımlar gibi birçok teknolojik ürün bu elementlere dayanmaktadır.
Elektrikli araçlar ve çevre dostu teknolojiler de elemente olan talebi artırıyor. Ancak nadir toprak elementleri aslında doğada o kadar da nadir değildir. Bu nasıl çalışır? Asıl sorun, bu elementlerin yalnızca birkaç yerde çıkarılmasıdır.
Şu anda Avrupa Birliği, nadir toprak elementlerinin %98’ini Çin’den ithal ediyor.
Çin, dünyadaki nadir toprak üretiminin %70’ine ve işleme kapasitesinin %85’ine sahiptir. Bu, Avrupa’nın nadir elementler açısından Çin’e bağımlı olduğu anlamına geliyor. Kiruna’daki keşifler, Avrupa’nın kendi kendine yeterlilik hedeflerine ulaşmasına ve Çin’e olan bağımlılığını azaltmasına yardımcı olabilir.
Ancak her şey tozpembe değil.
Per Geijer yatağı yalnızca %0,18 oranında nadir toprak içeriyor. Bu, Çin’in en büyük madeninde bulunan %5,85’lik konsantrasyondan önemli ölçüde daha düşüktür. Daha düşük konsantrasyonlar, ayrışma sürecinin daha uzun ve daha pahalı olduğu anlamına gelir.
Ayrıca mevcut Kiruna madeni de yüzeye ciddi sorunlar çıkarıyor. Arazi çökmesi nedeniyle Kiruna şehrinin bazı kısımlarının taşınması gerekti.
Yeni madenlerin aynı zamanda çevresel ve sosyal maliyetleri de vardır. Kiruna madenini çevreleyen arazi Sami halkının tarihi toprağıdır.
Madencilik faaliyetleri, ren geyiği otlatma alanlarını azalttı ve göç yollarını kesti. Yeni madenlerin açılması sorunu daha da kötüleştirebilir.
